Нәрсәне белергә һәм ничек вербовка корбаны булмаска

2025 елның 31 июле, пәнҗешәмбе

Махсус хәрби операция үткәрү шартларында Украина махсус хезмәтләре һәм аларның көнбатыш кураторлары безнең гражданнарны диверсион-террористик һәм экстремистик эшчәнлеккә җәлеп итү буенча агрессив идеологик һәм вербовка эшчәнлеген җәелдерделәр. Диверсия-террорчылык актларын гамәлгә ашыруның максаты-Россия Федерациясендәге вәзгыятьне тотрыксызландыру.

Интернет челтәрендә кешеләрне вербовкалау механизмы һәм тактикасы:

Диверсияләр һәм террорчылык актлары кылу өчен җинаятьчеләр матди кызыксынуны куллана ала. Кагыйдә буларак, бу акчага мохтаҗ, әхлакый-этик принциплары һәм патриотизмы булмаган кешеләр. Яллауның башка ысуллары бар, җинаятьчеләр мотивацияләрне эзләп таба,белемле кешеләрне эзли. Аларга әкренләп Россиянең Украинада «геноцидны гамәлгә ашыруы», «тыныч халыкка каршы сугыш алып баруы»турында төрле тенденциоз материаллар җибәрә башлыйлар.

Вербовщик билгеләре:

 дусларча хат алыша: мактый, комплиментлар әйтә, ярдәм итә һәм вербовка объектына карата кайгыртучанлыгын күрсәтә;

- вербовка объекты шәхесе һәм аның проблемалары белән артык кызыксына, ярдәмне имитацияли;

- психологик һәм физик сыйфатларны бәяли, матди хәл белән кызыксына;

- вербовка объектын «бик мөһим эшләр» башкару белән шөгыльләнүче ниндидер яшерен «бергәлеккә" кертәм дип ышандыра, бергәлек әгъзалары-сайланган кешеләр;

- һәр сорауга алдан әзерләнгән җаваплар бар.

Вербовщиклар йогынтысына эләгүче затларга характеристика:

 оппозицион хәрәкәтләр тарафдарлары, радикаль карашлар һәм идеология тарафдарлары;

 җәмәгать иминлегенә һәм хокук тәртибенә каршы җинаятьләр кылырга әзер булган бәйле гражданнар (наркоманнар, уеннар уйнаучылар, алкоголиклар, закладчылар һ. б.), идеологик мотивлар буенча яки акчалата бүләкләү өчен дәүләт хакимияте вәкилләренә каршы җинаятьләр кылырга әзер;

 җинаять кылу урланган акчаларны кире кайтаруга китерәчәк дип ялгыш уйлаган мошенниклык гамәлләре корбаннары;

 тотрыксыз психоэмоциональ халәттә булган затлар (стресс, өмет өзелү, ялгызлык, акчасызлык, депрессия);

кеше никадәр яшьрәк булса, ул  йогынтыга шулкадәр күбрәк бирелүчән, үз тирәлеген һәм Интернетны өйрәтүче мохит буларак кабул итә;

үз-үзләрен тиңләштермәүче, халык арасыннан, «соры масса» дан аерылып чыгу, әһәмиятле һәм «яшерен» җәмгыятькә, хәрәкәткә катнашы булу теләге булган яшь кешеләр;

 үзләренең ышанучан булулары һәм тәнкыйди фикер йөртә белмәүләре аркасында нинди дә булса йөкләмәләрне яки биремнәрне үтиләр, аларны файдалануларын аңламыйлар.

Вербовкаларга каршы тору ысуллары:

Интернет челтәрендә вербовщиклар (яки мошенниклар) күзенә эләкмәс өчен кирәк:

 социаль социаль челтәрләрнең шәхси битләрендә һәм мессенджерларның аккаунтларында яшәү урыны, эш, уку турында мәгълүмат, үз шәхси мәгълүматларыңны һәм туганнарыңның мәгълүматларын урнаштырмаска;

 шәхси фотографияләргә, язмаларга керү мөмкинлеген чикләргә, яхшы таныш кешеләр төркеменә генә керү мөмкинлеген калдырырга;
таныш булмаган кешеләр белән хат алышмаска, артык активлык һәм кызыксыну күрсәтүчеләргә аеруча сак карарга, шулай ук кыска вакыт эчендә акча эшләүнең җиңел һәм тиз ысулын тәкъдим итәргә;

 җиңел акча эшләү, проблемаларны хәл итү турындагы теләсә кайсы тәкъдимгә тискәре җавап бирергә: "юк, рәхмәт, мин моның белән кызыксынмыйм» һәм язышуларны өзәргә;

- вербовкага аз гына шик булса да, «кара исемлек» опциясеннән файдаланып, аралашуны туктатырга;

 шәхесне таныклаучы документларның фотосын җибәрмәскә (паспорт, ИНН, машина йөртү таныклыгы), әңгәмәдәшнең әзер сценарие буенча видеомөрәҗәгатьне яздырмаска һәм җибәрмәскә;

 гомуми кулланышта булган форумнарда, төркемнәрдә, чатларда бәхәсле һәм бер мәгънәле булмаган фикерләрдән тыелып торырга (вербовщиклар кешеләрнең игътибарын бәхәсләр тудыручы темаларга җәлеп итә һәм үзләре дә актив рәвештә «утка май өсти»);
өченче затларга банк карталары, счетлары, салым түләүченең шәхси кабинетыннан, дәүләт хезмәтләре порталында мәгълүмат бирмәскә;

Әгәр дә сез вербовка корбаны булсагыз , шул исәптән сезгә янаулар һәм куркытулар килә башлаган икән, туганнарыгызга һәм якыннарыгызга ярдәм сорап мөрәҗәгать итәргә , әгәр дә вәзгыять куркыныч булып күренә икән, тормыш өчен куркыныч бар икән, хокук саклау органнарына мөрәҗәгать итәргә кирәк.

ЯҢАЛЫКЛАРГА ЯЗЫЛУ
Сайттагы барлык материаллар лицензия буенча тәкъдим ителә:
Creative Commons Attribution 4.0 International