COVID-19 - ничек булды?
2025 елда коронавирус пандемиясе игълан ителүгә биш ел тула. Аның тарихын Александр Горелов, Роспотребнадзорның ЦНИИ эпидемиология ФБУН директорының фәнни эшләр буенча урынбасары, РФА академигы искә ала.
2019 елның декабрендә массакүләм мәгълүмат чараларында Кытайның Ухань шәһәрендә дистәләгән кеше авырып киткән сәер инфекция турында беренче хәбәрләр барлыкка килә башлады. Үзенең симптомнары белән ул үпкә ялкынсынуын хәтерләтә, ләкин табиблар аның табигате билгесез булуын ассызыклаганнар. Шул ук вакытта сак кына аның ниндидер яңа вирус булуын телгә ала башлыйлар, ул үпкә ялкынсынуын гына түгел, күп кенә тормыш өчен мөһим органнарның дисфункциясен дә китереп чыгара.
Узып баручы елның соңгы көнендә Уханьда ким дигәндә 27 кеше хастаханәгә озатылган, шул ук вакытта аларның җидесе авыр хәлдә, дигән мәгълүмат барлыкка килә. Авыру тиз үсә, һәм 2020 елның 30 гыйнварында Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы эпидемияне халыкара гадәттән тыш хәл дип таный. Ул вакытта инде моңа коронавирусның гаепле булуы ачыклана, ә авыру тиздән COVID-19 (Corona Virus Disease сүзеннән кыскартылган) исемен алды.
2020 елның гыйнвар-февралендә яңа инфекция бөтен дөнья буйлап тиз тарала башлый, авыручылар саны көн саен арта. Һәм 11 март көнне ВОЗ яңа коронавирус инфекциясе пандемиясе турында игълан итә.
Коронавирус белән көрәш ничек үтте
Коронавирус, барлык респиратор инфекцияләр кебек үк, һава-сулыш юлы белән, ягъни йөткергәндә яки төчкергәндә барлыкка килә торган тамчылар аша күчә. Аның йогышлылык индексы гриппныкы кебек үк һәм икегә тигез. Ягъни бер кеше ике кешене йоктыра.
Йоктырулар чылбырын өзү өчен, күпчелек дәүләтләрдә кешеләрнең хәрәкәте чикләнә, кайбер предприятиеләрнең эше туктатыла, шулай ук катгый үзизоляция режимы – локдаун кертелә. Беренче этапта бу медицина учреждениеләре авырулар агымына әзерләнә алсын өчен мөһим иде.
2020 ел ахырына COVID-19 дан беренче вакцина булдырылды һәм халыкның массакүләм иммунизациясе башланды, ул, һичшиксез, covid-19 эпидемик процессының интенсивлыгын киметүгә йогынты ясады.
Моннан тыш, әкренләп без яңа авыру китереп чыгаручы турында күбрәк белдек, табиблар бу инфекцияне ничек дәваларга икәнен яхшырак аңлый башладылар, госпитальләрдә эш җайга салынды. Болар барысы да үз-үзеңне изоляцияләүнең яңа режимнарын кертмәскә мөмкинлек бирде.
Хәзер, COVID-19 пандемиясе башланганнан соң биш ел узгач, инфекция безнең өчен яңа түгел инде. Күпчелек кешеләрнең иммун системасы аның белән я вакцинация, я кичерелгән авыру аркасында яхшы таныш. Без эпидемия процессының көчсезләнүен күрәбез һәм коронавирус инфекциясе сезонлы булды дип раслый алабыз.
Санитария куркынычсызлыгы һәм куркыныч авыруларны профилактикалау буенча файдалы мәгълүмат санщит.рус. сайтында урнаштырылган.
Чыганак: https://санщит.рус/